درباره ی تصحیح و توضیح بیتی از حافظ

درباره‌ی تصحیح و توضیح بیتی از حافظ

غمز، غمزه، نعره، نغمه(تصحیح بیتی از حافظ)

‘Allāmeh Qazvini has chosen this famous verse of Hāfez as mentioned above. In some of manuscripts of Hāfez’s Diwān, instead of Ghamzeh in the first hemistich, Ghamz, N‘areh and Naghmeh- and instead of N‘areh in the second half -Naghmeh- have been used. In the present article, after producing the whole atmosphere of meaning and concept of this Ghazal, through presenting sufficient proofs and usi...

کنج یا کنج (توضیح بیتی از شاهنامه)

تأمّلی در بیتی از حافظ

با آن که در زمینه حافظ شناسی، تحقیقات ارزنده بسیار به عمل آمده؛ ولی هنوز هم در بعضی از مسائل، اندیشه و قصد غائی این «سر حلقه رندان جهان» همچنان در پرده‌ای از ابهام مانده است. از این قبیل موارد بیتی است که خواجه شیراز مضمون آن را با «آیینه اسکندر» پرداخته است. از آنجا که آن بیت، ساخت و بیانی مبهم دارد و حافظ پژوهان در معنی آن اختلاف کرده‌اند؛ نگارنده در این مقال بر آن شد که ضمن اشاره‌ای نقد آمیز...

اقتراح بیتی از دیوان حافظ

از پر­بسامدترین موضوعات مطرح در دیوان حافظ، تقابل برخی عناوین و اصطلاحات و شخصیت‌ها است که حافظ به روش­های گوناگون با آن­ها مضمون‌آفرینی می­کند. او در این مسیر، از تأمّل برانگیزترین بازی، یعنی شطرنج نیز برای تبیین چنین تقابل­هایی، بهره می­برد. یکی از ابیات درخور تأمل­ از این دست، بیتِ «تا چه بـازی رخ نمـاید بیدقی خواهیم راند / عرصة شطرنج رندان را مجال شاه نیست»، است. با نگاهی مختصر به شرح­های دی...

حکم پادشاه انگیز‌ (شرح بیتی از حافظ)

دریافت صورت صحیح و معنی دقیق ابیات در ادب فارسی نخستین و با اهمیت‌ترین گام برای راه یافتن به دنیای هنر و اندیشۀ شاعران است. افزون بر این سایر علوم ادبی از جمله نقد ادبی، سبک‌شناسی، علوم بلاغی و دستور زبان نیز بدون در دست داشتن متن قابل اعتماد و معنی صحیح اشعار، راه به جایی نخواهد برد. اگرچه در باب شعر حافظ و برای حل مشکلات آن کوششهای زیادی صورت گرفته، اما هنوز برخی ابیات حل نشده باقی مانده و م...